MHP'den kaçak et iddiası

MHP'li Selçuk Bağdat İskilip'te önemli bir konuyu gündeme getirdi. İskilip'te hayvan kesimlerinin veteriner konrtolü altında olmadığını belirten Selçuk Bağdat, ilçedeki mezbahaneninde gerekli şartları taşımadığı gerekçesiyle ruhsatınında iptaledildiğini söyledi.

MHP adına Selçuk Bağdat'ın yaptığı açıklama şöyle:

"İSKİLİP KAÇAK ET YİYOR !

Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 5996 sayılı kanun gereği kontrolsüz hayvan kesimi yapmak yasaktır.

 İskilip mezbahanesinin ruhsatı olmadığı halde kaçak kesim yapılmaktadır. Oysaki İskilip mezbahanesi zamanında teknik ve hijyenik şartlara uygun donanımlı yapılmıştır.

Bugünkü gelinen durumda mezbahane Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünün geçerli kanuna uygun olmama sebebeyle ruhsatını iptal etmiştir. Gerekli şartların halen düzeltilmemesine rağmen kesime izin verilmektedir. Bu sebeple İskilip Belediyesi halkımızın yaşam kalitesini tehdit etmektedir.

Et Muayenesinin ve  Mezbahaların Önemi

Gelişmiş ülkelerde vatandaşların yeterli ve sağlıklı gıdalara kolaylıkla ulaşabilmesinin sağlanması, sosyal devlet anlayışının en önemli uygulamalarından birisini oluşturur. Bu amaçla resmi otoriteler hem toplumun beslenmesi için yeterli miktarda gıda üretilmesi veya sağlanmasına yönelik tedbirler alırlar hem de bu gıdaların sağlıklı olmasına yönelik yasal mevzuatın geliştirilmesi ve kontrollerin yapılmasını sağlarlar.

Ülkemizde de başta Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olmak üzere Sağlık Bakanlığı ve Belediyeler gibi resmi kurum ve kuruluşlar kanun ve yönetmeliklerin belirlediği sınırlar içerisinde sağlıklı gıda üretiminin sağlanması ve tüketicilere arz edilmesinden sorumludurlar. Bu sayılan yetkili otoriteler, mevzuat oluşturma, kontrol ve denetleme gibi faaliyetlerini bünyelerinde istihdam ettikleri başta veteriner hekimler olmak üzere gıda mühendisi, ziraat mühendisi, biyolog ve kimyager gibi uzmanlar ile gerçekleştirirler.

Et içerdiği zengin besleyici unsurlar ile insan beslenmesinde vazgeçilmez bir yere sahiptir. Et tüketimi her geçen gün artmakta, tüm dünyada ve ülkemizde artan et ve et ürünleri talebine paralel olarak et ve et ürünleri üretimi yapan sektörde sürekli büyümekte ve kapasitesini geliştirmektedir. İnsanların yeterli ve dengeli beslenmesi için çok önemli olan et ve et ürünleri, canlı hayvandan başlayarak üretimlerinin bütün aşamalarında hijyen ve sağlık kurallarına dikkat edilmez ise hastalık yapıcı mikroorganizmalar ve istenilmeyen fiziksel ve kimyasal kirleticiler ile bulaşarak insanlarda ölüme kadar gidebilen vahim sağlık problemlerine yol açabilmektedirler.

Et ürünlerine dönüştürülerek veya doğrudan pişirilerek tüketilebilen et, sağlıklı kasaplık hayvanların kesilmesi ile elde edilen yenilebilir dokulardan oluşmaktadır. Taze et, veteriner hekimlerin kontrolü ve gözetimi altında sağlıklı kasaplık hayvanların mezbaha ve kesimhanelerde kesilmesiyle elde edilmektedir. Et ile insanlara geçebilen ve ciddi halk sağlığı sorunlarına yol açan bakteriyel (Brucella, Tüberküloz, Salmonella, Antraks vs), viral (kuduz, Rotavirus, Enterovirus, Norwalk virüsü vs), Paraziter (Echinococcus, Trichinella, Taenia türleri gibi), protozoal (Toxoplasma, Amebiasis gibi) ve mantar kökenli (Aflatoksin, patulin, okratoksin gibi) yüzlerce hastalık etkeni ve toksin bulunmaktadır. Ayrıca hayvanlara uygulanan antibiyotik, antiparaziter ve hormon içerikli ilaçların kalıntıları da insan sağlığını tehdit eden önemli kalıntılardır. İşte insan beslenmesi açısından çok kıymetli bir besin olan et ve et ürünleri, hastalık etkeni ve kimyasal kalıntılarla bulaşık olması durumunda halk sağlığı açısından son derece tehlikeli bir hale gelebilmektedirler.

Bu nedenle kasaplık hayvanlardan et elde edilirken; mutlaka hayvanların kesimden önce veteriner hekimler tarafından muayenelerinin yapıldığı, temiz ve hijyenik şartlarda kesim yapıldıktan sonra tekrar elde edilen karkas, et ve iç organların veteriner hekimler tarafından dikkatlice muayene edildiği, depolama, muhafaza, işleme ve nakil şartlarının modern ve hijyenik olduğu mezbaha ve kesimhanelerde etin elde edilmesi gerekmektedir. Kaçak, kayıtsız ve kontrolsüz yapılan kesimler ile elde edilen etler tüketici sağlığı için son derece tehlikeli sağlık risklerini taşımaktadırlar. Bu nedenle bu tür kesimlerin yasaklanarak bütün kesimlerin sağlığa uygun bir şekilde modern ve hijyenik kesimhanelerde yapılması gerekmektedir.

Günümüzde ülkelerin eti nerden ve nasıl elde ettikleri, mezbaha ve kesimhanelerinin durumu, o ülkenin gelişmişlik düzeyinin göstergesi sayılmaktadır. Bu nedenle ülkemizde de kaçak ve kayıtsız kesimlerin önlenerek hem halk sağlığının korunması, hem tüketicinin aldatılmasının önüne geçilmesi hem de ülke hayvancılığına ve ekonomisine katkıda bulunulması gerekmektedir. Mezbahalarda yapılacak kontrollü kesimler sayesinde;

1. Kaçak kesimler önlenerek tüketicilerin sağlıklı et tüketmeleri sağlanmış olur.
2. Yabancı ülkelerden getirilerek kontrolsüz kesilen hayvanların ve tüketime sunulan hayvanların etleri ile halk sağlığının riske atılması önlenmiş olur
3. Hayvan hastalıklarının yayılması önlenerek hem hayvan hem de insan sağlığının korunması sağlanır
4. Gebe veya çok genç hayvanların kesilmesi engellenerek ülke ekonomisine katkı sağlanır.
5. Et muayenesi yapılarak o bölgede yaygın hayvan hastalıkları belirlenmiş olur ve böylece hayvan sağlığı için geliştirilecek uygulamalara veri sağlanmış olunur.
6. Kesim sonra atıkların kontrolsüz bir şekilde çevreye atılarak hastalık, mikrop ve parazit kaynağı olmasının önüne geçilmiş olunur.
7. Kaliteli et üretimi sağlanarak ulusal ve uluslararası ticarette sektörün rekabet gücünün artması sağlanır.
8. Kasaplık hayvan üreticilerinin ürettikleri besi hayvanlarına canlı ağırlık veya karkas ağırlığı üzerinden prim, teşvik verilmesi gibi uygulamalara altyapı oluşturularak üretici teşvik edilmiş olur.
9. Mezbaha ve kesimhanelerde kurulacak atık arıtma üniteleri ile buralardan çıkan atıkların arıtıldıktan sonra çevreye salınması sağlanır.
10. Yine mezbahalarda kurulacak rendering üniteleri ile kesim sonucu elde edilen, kan, kemik, tırnak, boynuz, tüy, safra gibi yenilmeyen içeriklerin değerlendirilmesi ve ekonomiye kazandırılması sağlanır.
11. Deri sektörü gibi sektörler için daha kaliteli deri hammaddesi sağlanmış olunur.
12. Mezbaha ve kesimhaneler bulundukları bölgede besicilikle uğraşan üreticilerin hayvanlarını daha iyi ve fiyatından değerlendirmelerine katkı sağlayarak ekonomi üzerinde düzenleyici bir fonksiyona sahiptirler.

Ülkemizde 1950’li yıllardan itibaren kamuya ait Et ve Balık Kurumu gibi kurumlar aracılığı ile ilk modern mezbahalar kurulmuş ve sektöre kalifiye eleman yetiştirilmeye başlanmıştır. 1980’li yıllardan itibaren özel sektöre de bu alanda faaliyet gösterebilmesi için gerekli yasal zemin oluşturulmuş ve özel sektöre ait mezbaha ve kesimhanelerin sayısı hızla artmıştır. Yine sayı itibariyle belediyeler tarafından kurulan ve işletilen mezbahalar ülkemizde bu alanda faaliyet gösteren en büyük mezbaha tipini oluşturmaktadır. 2000’li yıllardan itibaren EBK tarafından işletilen mezbaha ve kesimhaneler özelleştirilerek sayıları azalmış, özel sektöre ait mezbahaların sayısı ise artmıştır. Ancak özel sektöre ait mezbaha ve kesimhaneler ülkenin bütün bölgelerindeki kesim ihtiyacına cevap verecek kapasite ve dağılıma sahip değillerdir. Diğer taraftan ülkenin hemen her yerinde faaliyet göstererek et ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlayan belediye mezbahalarının büyük bir çoğunluğu da kanun ve yönetmelikte öngörülen standartları sağlayamadıkları için kapanmışlar ya da kapanma tehlikesi ile baş başa kalmışlardır. Bu durum kaçak ve kontrolsüz kesimlerin daha da artmasına neden olmaktadır.

Bu nedenle ülkemizde et ihtiyacının giderilmesine hizmet eden en yaygın sektör bileşeni olan belediye mezbahalarının süratle kanun ve yönetmeliklerin öngördüğü standartlara kavuşturulması ve modernize edilmeleri gerekmektedir. Eğer bu yapılmaz ise artan kaçak ve kayıtsız kesimler ile her geçen gün halk sağlığı daha çok tehlikeye girecek, insanlar hem tedavi giderleri, hem de işgücü hatta can kaybı gibi sorunlar ile daha fazla yüz yüze geleceklerdir. Bu nedenle belediye mezbahalarının gerekli modernizasyonunun yapılabilmesi için ilgili mercilerde destek ve altyapı programlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca gerek belediye gerekse özel sektöre ait bütün mezbaha ve kesimhanelerde yeterli sayıda veteriner hekim istihdamının yapılarak, etin sağlıklı elde edilmesi sağlanmalıdır. Ülkemizde bu tür işletmelerde çalışan veteriner hekimlerin ücretlerini yine aynı işyerlerinin sahiplerinin vermesi, çalışan veteriner hekimler üzerinde ciddi baskılar oluşturmakta, zaman zaman antraks gibi aşırı tehlikeli zoonoz hastalıklar yüzünden imha edilmek durumunda kalınan besi hayvanlarının sahipleri veteriner hekimlere saldırmakta, darp ve ölüm olayları meydana gelebilmektedir. Yine işyeri sahibi yada belediye amirleri, halk sağlığı yönden tehlikeli olan imha edilmesi gereken kasaplık hayvan yada etlerin imha edilmemesi için veteriner hekimler üzerinde baskı kurmakta, onlar işten atmakla tehdit etmektedirler. Bu gibi durumların önlenmesi ve yeterli kontrolün sağlanabilmesi için bu tür işletmelerde yeterli veteriner hekim istihdamının sağlanarak bu hekimlerin atamalarının ve maaş ve özlük işlerinin devlet tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.

Çiftlikten sofraya gıda üretiminde gıda güvenliğinin sağlanması prensibinden yola çıkarak bütün et ve et ürünleri üretim zincirinin mutlaka kontrol edilmesi gerekmekte, üretimin ve kesimlerin kayıtlı ve ruhsatlı mezbaha ve kesimhanelerde yapılması gerekmektedir. Tek sağlık konsepti anlayışı ile halk sağlığının korunması ve sağlıklı nesiller yetiştirilmesinin yolu sağlıklı besin ve beslenmeden geçmektedir. Bu nedenle sağlıklı gıda üretiminin bütün resmi ve gayrı resmi otoriteler tarafından öncelikli konu olarak ele alınması, değerlendirilmesi ve uygulamalar geliştirilmesi gerekmektedir.