İSKİLİP LİSESİ
İskilip’te 1969 yılıydı. Lise öğrenime açılalı iki yıl falan oluyor, müdürü Kemal Ceylan idi.
Okul öğrenime sabahçı ve öğlenci olarak iki kademeli olarak devam ediyordu.
Yıllardır devam eden bir uygulama ile okula gelindiğinde bazen saç kontrolü yapılır, 3 numara MAKİNA TIRAŞINDAN uzun olan saçlı öğrencilerin saçları öğretmenlerin elindeki makas ile kesilerek, eşek tıraşı diye tarif edilen tıraş gerçekleştirilirdi. Bizler saçımızın böyle kesilmesine razı olmazdık ama işi muzipliğe vurarak birbirimizin gülünç kesilmiş saçlarına gülerdik. Tabi bundan sonra saçı kesilen talebenin yapacağı tek şey, okul çıkışı berbere giderek saçını 1. numara makine ile tıraş ettirmek olurdu. Çünkü makas ile saç derinden kesildiğinden başka türlü saç izi baştan silinmezdi.
Saçımızın makasla kesilmesi olayını bazen hocalarımızla tartışır, saç uzatılmasına niye izin vermediklerini sorgulardık. Hocalarımız saç uzatıldığında bakımının zorlaşacağını, gerekli temizlik yapılmadığında saçların bitleneceğini, bu durumun önüne geçmek için saç uzatılmasına idarece izin verilmediğini bize izaha çalışırlardı.
1969 lı yıllarda İskilip’te evlerin büyük bir kısmı ahşap kâgir evlerdi. Ev ve çamaşır temizliği bu günlerde olduğu kadar gelişmiş deterjanlarla değil, çamaşır kili denilen toprakla, odun külü ile şaşmaz deterjanı denilen yeni çıkan deterjan ile yapılırdı.
Gece yattığımızda tahtakuruları odaların duvarlarında gezinmeye başlardı.
Biti duymuştum ama ne olduğunu bilmiyordum. Orta ikinci sınıfta bir arkadaşımızın sırtı kaşınmaya başlamış. Eve gittiğinde annesine durumu aktarmış. Annesi sırtına baktığında bit olduğunu görmüş. Bunun üzerine üzerinde bulunan bütün elbiselerini çıkarttırarak kaynatmış. Arkadaşımızda bol sabunlu, keseli banyo yapmış. Böylece arkadaşımız bitten kurtulmuştu. Ama okula geldiğinde bir daha da önceden oturduğu arkadaşının yanına oturmadı.
Bunlarda bizim yaşadığımız gerçeklerimizdi.
Gençtik, başımızda kavak yelleri esiyordu. Efendim nasıl olurda bizim saçımız hocalarımız tarafından makas ile eşek tıraşı tabiri ile kesilirdi!
Biz saçlarımıza gerektiği gibi bakamaz mı idik! Hem sonra görünüşümüz bozuluyor, fiyakamız kaçıyordu.
Sonunda lise müdürüne hitaben İ.L.Ö. B. ( İskilip Lisesi Öğrencileri Birliği ) başlığı ile mektup yazıldı.
İlk paragraf şöyle idi:
-“Sayın müdürüm.
Bizler İ.L.Ö. B. olarak bu mektubu size yazıyoruz.
Bütün büyük şehirlerde öğrenciler saçlarını istediği gibi uzatıyor. Onların saçlarına eşek tıraşı reva görülmüyor da, siz bizim saçlarımızı makasla kesip, bizleri gülünç duruma düşürerek elinize ne geçtiğini sanıyorsunuz?
Aynı şekilde sizin saçınız kesilse siz ne düşünürdünüz?
Saçımızın uzatılmasına izin verin. Aksi takdirde birlik olarak okulu boykot edeceğiz. İmza: İ.L.Ö. B.”
Bu mektuptan iki hafta sonraydı. Hafta sonu İstiklal marşı töreni yapılacaktı. Okul müdürü Kemal Ceylan mutat konuşmasından sonra dedi ki;
“Çocuklar size bir müjde vereceğim. Okul idaresi olarak saçlarınızın uygun bir şekilde uzatılmasına karar verdik. Yalnız saçlarınız fazla uzatılmayacak, temiz olacak.”
Bunu duyunca bütün talebelerden büyük bir çığlık yükseldi. O zamanlar başımıza şapka takardık. Şapkalar havada uçuşmaya başladı.
Müdür İstiklal marşını okutturarak hafta sonu tatiline girdik.
İskilip’te 1969 yılında lisede saç uzatmanın serbest bırakılmasının hikâyesi bu işte.
01.01.2008
MUSTAFA YOLCU